İnsanı hayrete düşürün ve Analitik Düşünen Dini Lider Said Nursi
Ruhsal liderde analitik ve kavramsal düşüncenin sağlandığı zihin açıklığının olması gerekir. Bediüzzaman Said Nursi’nin hayatına baktığımızda, analitik düşüncenin örneklerini görürüz.
Mesela meşrutiyet döneminde, kayığa binmekten korkan arkadaşını muhteşem bir ihtimal hesabıyla kayığa binmeye razı eder. Eyüp Sultan’a gitmek için sahile gelirler veBediüzzaman ile arkadaşı arasında şöyle bir konuşma geçer:
Hoca: “Korkuyorum; Belki batacağız”
Bediüzzaman:”Bu Haliç’te tahminen kaç kayık var?”
Hoca: “Belki bin var”
Bediüzzaman: “Senede kaç kayık batar?”
Hoca:”Bir-iki tane. Bazı senede hiç batmaz”
Bediüzzaman:”Sene kaç gündür?”
Hoca:”Üçyüzaltmış gündür”
Bediüzzaman:”Senin vehmine ilişen ve korkuna dokunan batmak ihtimali, üçyüzatmışbin ihtimalden bir tek ihtimaldir.
Böyle bir ihtimalden korkan insan değil, hayvan da olamaz”
Bediüzzaman:” Acaba kaç sene yaşamayı tahmin ediyorsun?”
Hoca:”Ben ihtiyarım. Belki on sene daha yaşama ihtimalim vardır”
Bediüzzaman:”Ecel gizli olduğundan, her bir günde ölmek ihtimali va. Öyleyse, üç bin altı yüz günde her gün vefatın muhtemel. İşte, kayık gibi üç yüz binden bir ihtimal değil, belki üç binden bir ihtimalle bugün ölümün muhtemeldir. Titre ve ağla, vasiyet et”
Yukarıda örnekle Bediüzzaman arkadaşını ikna ederken ihtimal hesaplarını kullanmıştır. Bir yıl yaklaşık olarak üçyüzaltmış beş gündür, fakat Bediüzzaman küsuratla uğraşmamak için, üçyüzaltmış gün olduğunu kabul etmiştir.
Haliçte bulunan yaklaşık bin kayıktan senede ortalama bir tanesinin battığını göz önüne alınırsa, o gün kayığa binip ölme ihtimali üçyüzatmış binde birdir. Kayığa binmezse arkadaşının o gün ölme ihtimali on yılda bir gün; yani üçbinaltıyüzde birdir. Bunları rakamlarla ifade etmek gerekirse, arkadaşının o gün vefat etme ihtimali; kayığa binerse 1/360.000, binmezse 1/3600’dür.
Bu örnekle Bediüzzaman, ikna kabiliyetini ve analitik düşüncesini gösterdiği gibi, korku yönetimini de başarmıştır. Psikiyatride korkusu olan kimselere mantıkları devreye sokularak mantıksal çözümleme yaptırılır. Mantık kabul ettikten sonra duygular katılmaya çalışılır ve tedavi yapılır. Travma çalışmalarında mantıksal tanımlama yapılır; kişinin mantığı kabul eder, ama duyguları dinlemez. Bu nedenle duygu eğitimi de verilir. Korku tedavilerinde kullanılan CBT (Cognitive Behavioral Therapy) adı verilen davranışçı bilişsel korku terapisi vardır. Bediüzzamanbu yaşadığı hatırada arkadaşına bu tedaviyi uygulamıştır.
Analitik düşünen lider özelliğini başka örneklerde de görürüz. Bediüzzaman’ın başka bir hatırasında şöyle bir olaya rastlarız: Cemal Kutay’ın anlattığına göre, Kutay kendisini ziyaretine gittiğinde ona Osmanlı mutfağının dünyada eşi olmadığından bahsederek ülkenin kültürüne vurgu yapar. Türk kültürünü yücelten biri ziyaret ediyorsa, onun anlayacağı kavramlarla konuşarak karşısındakiyle aynı frekansı yakalayabildiğini gösterir. Kendisini anlatıp bilgi propagandası yapmak yerine, kendi bilgileriyle birlikte karşı tarafın anladığı dili ve kavramları kullanarak ona yakınlaşır ve ikna etkisi oluşturur.
Bu davranışı Bediüzzaman’ın kavramsal düşündüğünü ve empatik bakışa verdiği önemi gösterir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder